In 2023 werden de kunstenaars van Studio Giftig landelijk nieuws doordat ze ‘Werelds beste Mural’ hadden gemaakt bij de afvalverwekingsfabriek in Tilburg. Op alle journaals was het werk van het Veldhovens duo te zien.
Studio Giftig is de samenwerking van kunstenaarsduo Niels van Swaenen (Eindhoven 1981) en Kaspar van Leek (Philipsburg Sint-Maarten 1983). Sinds hun samenwerking vanaf 2007 heeft het duo een grote groep internationale fans.
Hun expositie bij Galerie Bonnard gaat niet over beschilderde muren. Ze maakten hiervoor werk op voornamelijk houten panelen, op canvas en op diverse materialen die verwijzen naar hun werkwijze met spuitbussen.
Vanaf hun start heeft werken in de ‘publieke ruimte’ centraal gestaan. In de jaren ’90 waren de muurschilderingen die in de publieke ruimte te zien waren voornamelijk ‘Graffiti’ vandaar uit zijn verschillende stijlen ‘Street art’ ontstaan.
Zich niet vastpinnend op één stijl heeft Studio Giftig wel steeds de publieke ruimte weten te gebruiken als een plaats waar een breed publiek hen zag. Deze toevallige ontmoeting door een zeer breed publiek met hun werk spreekt het duo zeer aan.
Kaspar van Leek vertelt: ‘Mensen zitten in hun dagelijkse patroon wanneer zij plotseling geconfronteerd worden met ons werk. Ze worden uit hun patroon/gedachten gehaald. Hiermee krijgt het werk een toegevoegde waarde in de maatschappij. We kunnen iets vertellen, zelfs iets meegeven. Dat laatste is ook iets waarmee we wanneer we in de publieke ruimte werken rekening houden, iedereen moet ons werk, zonder drempel, kunnen zien.
Het buiten, in het publieke domein, werken brengt nog iets anders met zich mee. Iedere voorbijganger ziet hen, op hoogwerkers bij grote hoge muren aan het werk. Al vanaf de eerste voorbereidingen vindt alles plaats onder het toeziend en keurend oog van de voorbijganger.
Dit buiten werken, het beschilderen van muren, begon in de omgeving van hun woonplaats bij Eindhoven. Al snel werd het duo verder van huis gevraagd en inmiddels zijn de kunstenaars wereldwijd aan het werk, vaak in opdracht, om grote muren op bijzondere plaatsen te voorzien van hun schilderingen.
In 2020 al maakten de kunstenaars van Studio Giftig de afspraak met galerie Bonnard om een expositie te organiseren met ‘schilderijen voor binnen’. Met name de enorme vlucht die hun bekendheid en populariteit nam in combinatie met Corona leidde tot een aantal malen uitstel. In de tussenliggende periode werd het duo van landelijk bekend, internationaal bekend en bovendien zeer hoog gewaardeerd.
Het voorlopig hoogtepunt werd bereikt aan het begin van 2023 toen het duo de 1e plaats won van ‘Street Art Cities’. Een wereldwijde organisatie die jaarlijks een prijs uitreikt aan de beste muurschildering ter wereld.
De media besteedden er bijzonder uitgebreid aandacht aan. Het duo was o.a. te zien bij Op1, het Jeugdjournaal, in dagbladen, magazines, enz. Ook buitenlandse TV- zenders lieten de bijzondere schildering van het duo zien. De prijs werd gewonnen met de schildering (zie afbeelding) bij CVB Ecologistics in Tilburg.
Niels van Swaenen vertelt: “Begin 2022 benaderde het bedrijf ons voor een muurschildering die een link met recycling moest hebben. We bedachten een vrouw in een jurk die gemaakt is van afval dat we daar aantroffen.
Bij het bedrijf namen we een volle auto papier en plastic mee. In ons atelier hebben we met tape en tiewraps het model aangekleed. Foto’ s van het model vormen de basis van het uiteindelijke ontwerp”.
In 5 weken werd de saaie gevel van 40 bij 15 meter omgetoverd tot de publiekstrekker die het nu is.
‘Street Art Cities’ dat wereldwijd in 94 landen actief is, nomineerde hun werk in Tilburg. Via publiekstemmen werd ‘Studio Giftig’ de winnaar van de gouden baksteen die later zal worden uitgereikt. De tweede plaats ging naar een muurschildering in Buenos Aires en de derde plek was voor een schildering in het Spaanse Ondarroa.
Bij Galerie Bonnard in Nuenen zal vanaf zaterdag 13 mei werk te zien zijn wat het duo speciaal gemaakt heeft voor binnen. De schilderijen zijn op doek of paneel geschilderd. De panelen zijn vaak ‘cut outs’. De buitenvorm van hetgeen zij schilderen is ook in die vorm uitgezaagd.
Overeenkomsten tussen het ‘buiten en binnenwerk’ zijn er talloze, zo is de stijl onmiskenbaar hetzelfde net als het concept waarmee zij werken. Toch zijn er ook, buiten de afmetingen, verschillen te noemen.
Kaspar van Leek vertelt: “Een groot verschil is met name dat er bij dit werk geen opdrachtgever is, en dat betekent meer vrijheid. Vanwege het formaat werken we buiten doorgaans met spuitbussen. Dit werken met spuitbussen kent ook wel weer beperkingen, zeker als het formaat kleiner is. Het werken met deze spuitbussen op het kleiner werk geeft een bijzondere eigen identiteit, we vullen dit nu aan door ook met penseel te werken. De schilderijen die we binnen maken zijn hiermee een kruisbestuiving tussen diverse mediums”
Niels van Swaenen vult aan: “Een werk in de publieke ruimte verhoudt zich anders tot zijn omgeving als een werk binnen dat doet. Wanneer we een opdracht in een straat uitvoeren bestaat het straatbeeld al, binnen deze bestaande factor maken we de schildering. Wanneer we iets maken voor binnen ontstaat het los van de omgeving, deze omgeving wordt er later door anderen, de koper, aan toegevoegd. Hiermee zijn we dus niet alleen vrij van het maatschappelijk kader maar ook van de context waarbinnen het geplaatst wordt. Dit geeft ons nieuwe mogelijkheden en inzichten. De combinatie, buiten werken aan muurschilderingen en binnen in ons atelier schilderijen maken zoals nu voor de expositie bij Galerie Bonnard, is een interessante. De wederzijdse beïnvloeding zorgt ervoor dat er een nieuwe, eigen, surrealistische beeldtaal is ontstaan.
